Tijdens de Industriële Revolutie verzette een groep textielwerkers en wevers zich onder de naam ‘Luddieten‘ tegen de machines die hun werk overnamen. De 19e-eeuwse verzettelingen sloegen de kousmachines, automatische weeframen en spinnewielen kapot die in hun werkplaatsen en fabrieken werden geplaatst.
Laatst werd de hoofdeconoom van de Bank of England, Andy Haldane, gevraagd of de Luddieten het niet bij het rechte eind hadden – gezien de huidige golf van automatisering. Zijn reactie suggereerde dat het risico dat menselijke banen leiden in de laatste paar eeuwen juist erger is geworden.
“Technologie lijkt te zorgen voor snellere, bredere, en diepere uithollingen dan in het verleden,” zei Haldane. “Waarom? Omdat 20e-eeuwse machines niet alleen de handmatige menselijke taken hebben vervangen, maar ook de cognitieve. De hoeveelheid menselijke vaardigheden die kan worden overgenomen door machines, voor minder geld, is toegenomen.”
In een gesprek met de Engelse vakbondfederatie, de TUC, liet Haldane de resultaten zien van een studie van de Bank, waaruit bleek dat een groot aantal banen in het Verenigd Koninkrijk kan komen te vervallen door automatisering. Het onderzoek verdeelde de Engelse banen in drie categorieën, afhankelijk van het risico op overname door machines. Vervolgens zijn die risico’s vermenigvuldigd met het aantal werknemers in iedere categorie, met een uiteindelijk getal van 15 miljoen banen als resultaat.
Moeten we dus de hamers oppakken en de zelfscanners van de Jumbo te lijf gaan?
Wees creatief (en leer programmeren)
Voor iedereen die werk hoopt te vinden in Europa na de recessie kan de arbeidsmarkt behoorlijk hopeloos lijken. Hierdoor, en vanwege de toenemende studiekosten, wordt jonge mensen vaak verteld dat het veiliger is om creatieve onderwerpen links te laten liggen en te kiezen voor een veilige kantoorbaan. Iets als accounting.
Volgens de studie van de Bank of England lopen die banen juist het grootste risico om in de komende jaren volledig te verdwijnen, naarmate robots de rol van veel kantoormedewerkers overnemen.
Bovenop het onderzoek is een recent rapport uitgekomen dat beweert dat 47% van de banen in Amerika momenteel het risico loopt om door machines te worden overgenomen. De BBC heeft ook een angstaanjagende lijst vrijgegeven, gebaseerd op een studie van onderzoekers aan de universiteiten van Oxfor en Deloitte, waaruit blijkt dat 35% van de huidige Engelse banen risico lopen om gecomputeriseerd te worden in de komende 20 jaar. Het grootste gevaar? Dat vind je onder kantoorbanen zoals administratie, legale secretaris, en financiële accountmanager.
Getallen die laatst zijn vrijgegeven door de arbeidssite Indeed geven aan dat jonge mensen massaal verkeerd worden ingelicht over hun toekomstige carieres als het gaat over automatisering. Volgens de survey, die 1000 16 tot 25-jarigen besloeg, gaf minder dan de helft (47%) aan dat hun leraar, professor of begeleider het met hen over deze trend heeft gehad. Dit suggereert een gapend gat tussen de toekomstige banenmarkt en de banenmarkt die jonge mensen verwachten.
“Kantoorbanen hebben aantrekkingskracht, maar kunnen makkelijk te automatiseren zijn over een lange periode,” zegt Paul D’Arcy, senior-vicepresident van Indeed. “Accounting is een goed voorbeeld van dat soort banen; het is volledig gebaseerd op regels. Het is een van de banen waarin creativiteit nog het meest wordt gezien als een nadeel. En het is dus wel een baan die op het moment respectabel en aantrekkelijk overkomt, maar op de lange termijn is er misschien niet zoveel perspectief.”
Combineer creativiteit met technische vaardigheden
Wat moeten jonge mensen dus doen om hun toekomst veilig te stelen? Volgens Indeed zit het hem in een combinatie van technische vaardigheid en creativiteit. Op dat soort gebieden zijn vaak meer banen dan zoekenden op Indeed in het derde kwartaal van 2015.
Indeed zegt bijvoorbeeld dat de rol van applicatie-ontwikkelaar momenteel 47% vaker wordt geplaatst dan erop wordt gezocht, UI-ontwikkelaars worden 19,5% meer geplaatst, architecten 12% meer, en game-ontwikkelaars 2% meer.
Rollen zoals deze, die afhangen van een combinatie van creatieve en technische vaardigheden, komen significante groei tegen. Zoveel, zelfs, dat het in het komende decennium aanzienlijke invloed kan hebben op de economie in het westen.
“Historisch gezien zijn er in het VK altijd veel banen in de middenklasse geweest. Die banen beginnen te verdwijnen en verdeeld te worden – er zijn een aantal waardevolle, complexe banen, en een aantal meer gestandariseerde banen,” zo vertelt D’Arcy.
“Ik denk dat we zullen zien dat de arbeidsmarkt zich sterker gaat opsplitsen in twee losse economiën. Eén bestaat uit ongelooflijk waardevol talent dat de automatisering aandrijft en innovatie aanstuurt, en waarin technische en creatieve vaardigheden worden gecombineerd, en één bestaat uit de rest. Voor die mensen voelt het niet aan alsof er evenveel kansen zijn. Er is geen aanzienlijke groei in salarissen, en na verloop van tijd komt er steeds meer druk te staan op hun banen vanwege de automatisering.”
Samenleving van de toekomst
Als D’Arcy gelijk heeft, en als de banen van de middenklasse op het randje van de afgrond staan, schildert dat een nogal onprettig toekomstbeeld – met scherpe verdelingen tussen waardevolle creatieve ontwikkelaars en “de rest”. Dat zal op zichzelf al genoeg zijn om een paar nieuwe Luddieten te inspireren. Er zijn echter voordelen te benoemen van de mogelijkheid om jonge mensen aan te moedigen creativiteit na te volgen in plaats van regelmatig standaardwerk.
Technische kennis is weliswaar belangrijk, maar een cruciaal onderdeel van bescherming tegen automatisering is het aspect van de menselijke creativiteit. Deze nadruk kan een enorm positief effect hebben op het onderwijs – misschien komt het idee terug van een universiteit als een plek waar studenten ideeën kunnen ontwikkelen en uitdrukken, en niet als een enorm dure banenpers.